ODM là gì và những lợi ích nổi bật trong xuất nhập khẩu hiện nay

Bạn có ý tưởng về một sản phẩm độc đáo nhưng không muốn tự sản xuất? Hoặc, bạn muốn nhập hàng hóa chất lượng cao mang thương hiệu riêng mà không cần đầu tư dây chuyền? Nếu vậy, mô hình ODM có thể là giải pháp phù hợp. Vậy ODM là gì?

ODM (Original Design Manufacturer) cho phép bạn đặt hàng sản phẩm do một nhà sản xuất khác thiết kế và gia công, nhưng mang thương hiệu của mình. Đây là mô hình phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp như điện tử, thời trang, mỹ phẩm và phụ tùng ô tô. Để hiểu sâu hơn về đặc điểm và lợi ích của ODM, hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Khái niệm và đặc điểm của ODM

ODM là gì?

Đặc điểm chính của ODM là gì?

• Thiết kế và sản xuất trọn gói: Nhà sản xuất ODM chịu trách nhiệm toàn bộ quá trình, từ ý tưởng, thiết kế, thử nghiệm đến sản xuất hàng loạt.
• Thương hiệu riêng của khách hàng: Doanh nghiệp đặt hàng có thể đưa sản phẩm ra thị trường dưới thương hiệu riêng, mà không cần can thiệp vào quá trình sản xuất.
• Tiết kiệm chi phí phát triển: Không phải tốn kém chi phí cho nghiên cứu sản phẩm hoặc công nghệ, giúp giảm rủi ro tài chính ban đầu.
• Tốc độ tiếp cận thị trường nhanh hơn: Vì sản phẩm đã được nghiên cứu sẵn, doanh nghiệp chỉ cần tập trung vào marketing và phân phối.
• Kiểm soát chất lượng phụ thuộc nhà sản xuất: Nhà sản xuất ODM quyết định về vật liệu, quy trình và chất lượng sản phẩm, nếu không lựa chọn đúng đối tác, doanh nghiệp có thể gặp rủi ro về tính đồng nhất của sản phẩm.

Ví dụ thực tế về ODM

Hãy tưởng tượng bạn muốn kinh doanh tai nghe Bluetooth dưới thương hiệu riêng. Thay vì thuê kỹ sư thiết kế hay mở nhà máy, bạn hợp tác với một công ty chuyên sản xuất tai nghe theo mô hình ODM của Trung Quốc. Công ty này đã có dây chuyền sản xuất, thiết kế sẵn mẫu mã, thử nghiệm sản phẩm và đảm bảo chất lượng. Bạn chỉ cần đặt hàng, yêu cầu họ in logo của mình lên sản phẩm, sau đó nhập khẩu và phân phối.

Với cách tiếp cận này, bạn có thể ra mắt sản phẩm nhanh chóng mà không cần đầu tư lớn vào sản xuất. Tuy nhiên, điều quan trọng là chọn một nhà sản xuất ODM uy tín để đảm bảo chất lượng và hỗ trợ kỹ thuật lâu dài.

Ở phần tiếp theo, hãy cùng xem ODM khác gì với mô hình OEM nhé.

Sự khác biệt giữa ODM và OEM

Khi tìm hiểu về sản xuất theo hợp đồng, bạn sẽ thường gặp hai thuật ngữ phổ biến: ODM (Original Design Manufacturer) và OEM (Original Equipment Manufacturer).

Dù nghe có vẻ giống nhau, nhưng bản chất hai mô hình này lại có nhiều điểm khác biệt quan trọng. Nếu bạn là một doanh nghiệp đang cân nhắc phương án sản xuất, thì hiểu rõ sự khác nhau giữa OEM và ODM sẽ giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp nhất.

1. Quyền thiết kế và phát triển sản phẩm

Sự khác biệt cốt lõi giữa OEM và ODM nằm ở khâu thiết kế và phát triển sản phẩm.

• OEM (Nhà sản xuất thiết bị gốc): Trong mô hình này, bên đặt hàng (thương hiệu) sẽ tự thiết kế sản phẩm, sau đó thuê nhà máy OEM sản xuất theo đúng bản vẽ kỹ thuật và thông số kỹ thuật họ cung cấp. Nhà sản xuất chỉ đóng vai trò gia công và không có quyền thiết kế sản phẩm.
• ODM (Nhà sản xuất thiết kế gốc): Nhà sản xuất ODM sẽ chịu trách nhiệm thiết kế sản phẩm từ đầu đến cuối. Sau đó, doanh nghiệp có thể đặt hàng và bán sản phẩm đó dưới thương hiệu của mình. Điều này có nghĩa là sản phẩm ODM thường mang tính "đúc sẵn", còn OEM thì tùy biến theo nhu cầu khách hàng.

Nếu bạn muốn có một sản phẩm độc quyền và được tùy chỉnh theo đúng yêu cầu của mình, OEM có thể là lựa chọn tốt hơn. Còn nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian phát triển sản phẩm và tận dụng kinh nghiệm thiết kế từ nhà sản xuất, ODM sẽ phù hợp hơn.

2. Mức độ kiểm soát của thương hiệu đối với sản phẩm

• Với OEM, thương hiệu có toàn quyền kiểm soát sản phẩm, từ thiết kế, nguyên vật liệu, tính năng đến chất lượng sản xuất. Điều này giúp đảm bảo tính độc quyền và đồng nhất trong dải sản phẩm.
• Còn ODM, doanh nghiệp chỉ có thể lựa chọn và điều chỉnh một số yếu tố nhỏ (ví dụ: màu sắc, logo, bao bì sản phẩm), nhưng không thể thay đổi thiết kế tổng thể. Do đó, sản phẩm ODM thường ít độc quyền hơn so với OEM.

Nếu bạn muốn kiểm soát toàn bộ quy trình và phát triển sản phẩm theo ý muốn, OEM sẽ mang lại sự linh hoạt cao hơn. Ngược lại, ODM nhanh hơn và đơn giản hơn cho các doanh nghiệp mới muốn ra mắt sản phẩm nhanh chóng.

3. Thời gian và chi phí phát triển

• OEM yêu cầu thời gian nghiên cứu và phát triển sản phẩm lâu hơn, đồng nghĩa với chi phí R&D cao hơn. Ngoài ra, doanh nghiệp cần có kiến thức chuyên sâu về sản phẩm để giám sát quá trình sản xuất.
• ODM, ngược lại, giúp tiết kiệm cả thời gian lẫn chi phí, vì nhà sản xuất đã có sẵn thiết kế và dây chuyền sản xuất. Doanh nghiệp chỉ cần chọn mẫu có sẵn, đặt hàng và đưa ra thị trường trong thời gian ngắn.

Vậy nên, nếu bạn cần tối ưu thời gian ra mắt sản phẩm và giảm rủi ro đầu tư ban đầu, ODM là phương án hợp lý. Nhưng nếu bạn muốn tạo ra sản phẩm độc nhất và xây dựng thương hiệu mạnh về lâu dài, OEM sẽ đáng cân nhắc hơn.

Tựu chung lại, OEM phù hợp với doanh nghiệp muốn phát triển sản phẩm riêng, kiểm soát hoàn toàn quá trình sản xuất và tạo sự khác biệt trên thị trường, trong khi ODM giúp doanh nghiệp nhanh chóng đưa sản phẩm ra thị trường với chi phí thấp hơn. Việc lựa chọn giữa OEM và ODM sẽ phụ thuộc vào chiến lược kinh doanh, nguồn lực tài chính và mục tiêu phát triển sản phẩm của bạn.

Lợi ích và hạn chế của mô hình ODM

Mô hình ODM (Original Design Manufacturer) mang lại nhiều lợi thế cho doanh nghiệp muốn tham gia thị trường mà không cần phát triển sản phẩm từ đầu. Tuy nhiên, bên cạnh những điểm mạnh, mô hình này cũng có một số hạn chế cần cân nhắc.

Lợi ích của mô hình ODM

1. Tiết kiệm thời gian và chi phí phát triển sản phẩm

Doanh nghiệp không cần đầu tư vào thiết kế sản phẩm, nghiên cứu & phát triển (R&D) hay xây dựng cơ sở sản xuất. Thay vào đó, họ tận dụng ngay sản phẩm sẵn có của nhà sản xuất ODM, chỉ cần mang về đặt thương hiệu của mình (private label). Điều này giúp giảm đáng kể thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, tiết kiệm hàng triệu đô la trong chi phí nghiên cứu.

Ví dụ, một thương hiệu mỹ phẩm mới có thể hợp tác với nhà sản xuất ODM tại Hàn Quốc, lựa chọn công thức sản phẩm có sẵn và chỉ cần tinh chỉnh bao bì theo ý muốn. Nhờ vậy, họ có thể nhanh chóng ra mắt thị trường mà không tốn quá nhiều công sức.

2. Tận dụng chuyên môn của nhà sản xuất

Nhà cung cấp ODM thường có chuyên môn cao và sở hữu công nghệ tiên tiến trong ngành. Họ có thể sản xuất sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế, áp dụng quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, đảm bảo sản phẩm đầu ra ổn định và phù hợp với nhu cầu thị trường.

Ví dụ, trong ngành điện tử, nhiều thương hiệu lớn đặt hàng các nhà sản xuất ODM tại Đài Loan hay Trung Quốc để tận dụng dây chuyền sản xuất hiện đại, giúp họ cạnh tranh cả về giá thành lẫn chất lượng.

3. Giảm thiểu rủi ro sản xuất

Với mô hình ODM, rủi ro về dây chuyền sản xuất, nguyên liệu đầu vào hay lỗi kỹ thuật đều thuộc về phía nhà sản xuất. Doanh nghiệp không cần lo lắng vấn đề kiểm soát quy trình sản xuất phức tạp, tập trung hơn vào hoạt động kinh doanh, marketing và phân phối sản phẩm.

4. Dễ dàng mở rộng thị trường

Với các doanh nghiệp muốn mở rộng sang nhiều quốc gia mà chưa có nhiều kinh nghiệm về sản xuất, ODM là một lựa chọn linh hoạt. Họ có thể hợp tác với các nhà sản xuất địa phương để đáp ứng quy định tiêu chuẩn của từng quốc gia, giúp việc gia nhập thị trường suôn sẻ hơn.

Hạn chế của mô hình ODM

1. Thiếu tính độc quyền trong sản phẩm

Do sản phẩm dựa trên thiết kế có sẵn của nhà sản xuất, doanh nghiệp có thể bị hạn chế về sự khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh. Nếu nhiều thương hiệu cùng chọn một nhà sản xuất ODM, nguy cơ các sản phẩm trên thị trường trở nên giống nhau là khá cao.

Ví dụ, trong ngành thời trang, nếu nhiều thương hiệu cùng đặt hàng từ một xưởng ODM, họ có thể vô tình tung ra những bộ sưu tập gần như giống hệt nhau, khó tạo dấu ấn riêng.

2. Phụ thuộc vào nhà sản xuất ODM

Doanh nghiệp lựa chọn mô hình ODM sẽ phải phụ thuộc vào quy trình sản xuất và năng lực của đối tác. Nếu nhà sản xuất gặp vấn đề về nguyên liệu, công nghệ hoặc không thể đáp ứng đúng tiến độ, doanh nghiệp cũng sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.

Một trường hợp điển hình là việc thiếu linh kiện trong ngành công nghiệp điện tử. Nếu nhà sản xuất ODM không nhập được vi mạch hoặc chip, các thương hiệu điện tử sẽ bị đình trệ sản xuất, mất cơ hội bán hàng trong giai đoạn quan trọng.

3. Khả năng kiểm soát chất lượng bị hạn chế

Mặc dù nhà sản xuất ODM thường có quy trình kiểm soát chất lượng, nhưng do không nắm trực tiếp quy trình này, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc đảm bảo mọi sản phẩm đều đạt tiêu chuẩn mong muốn. Nếu không có bộ phận kiểm tra độc lập, nguy cơ gặp phải sản phẩm lỗi hoặc không đồng đều về chất lượng là khá cao.

4. Khó xây dựng thương hiệu mạnh

So với mô hình OEM (Original Equipment Manufacturer), doanh nghiệp sử dụng ODM gặp khó khăn hơn trong việc xây dựng thương hiệu mạnh, vì họ không trực tiếp tạo ra công nghệ hay phát triển sản phẩm đặc biệt. Điều này khiến họ dễ bị thay thế bởi đối thủ nếu không có chiến lược marketing và dịch vụ khách hàng đủ tốt.

Như vậy, mặc dù mô hình ODM mang đến giải pháp nhanh chóng và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp, nhưng cũng tồn tại những rủi ro về sự khác biệt thương hiệu và kiểm soát sản xuất. Việc lựa chọn ODM hay không phụ thuộc vào chiến lược dài hạn và khả năng chấp nhận rủi ro của từng công ty.

Lời kết

Mô hình ODM mang đến giải pháp toàn diện cho các doanh nghiệp muốn có sản phẩm mang thương hiệu riêng nhưng không cần tự thiết kế và sản xuất. Với ODM, nhà cung cấp sẽ chịu trách nhiệm từ khâu nghiên cứu, phát triển sản phẩm cho đến sản xuất hàng loạt, giúp tối ưu chi phí và thời gian ra mắt thị trường.

So với OEM, ODM cho phép doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng với mức độ cam kết thấp hơn về mặt kỹ thuật và sản xuất. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào nhà sản xuất ODM cũng có thể khiến thương hiệu bị hạn chế về kiểm soát và sáng tạo. Hiểu rõ ODM là gì sẽ giúp các công ty đưa ra lựa chọn chiến lược phù hợp với mục tiêu kinh doanh của mình.