Vận Tải Container quốc tế & nội địa

Như chúng ta đều đã biết, vận tải container đã và đang là hình thức ngày càng trở nên phổ biến.

Nếu ở các thành phố lớn, chắc hẳn chúng ta không xa lạ với hình ảnh xe chở hàng container chạy trên các trục đường lớn, nhất là gần các khu công nghiệp. Còn ở gần các cảng biển, bạn sẽ thường xuyên được thấy các con tàu container ra vào bến, chở hàng hóa xuất nhập khẩu nối Việt Nam với các cảng biển khắp nơi trên thế giới.

Vận tải container là gì?

Là hình thức vận chuyển hàng hóa bằng container tiêu chuẩn, phù hợp với nhiều phương thức khác nhau như tàu biển, xe tải, tàu hỏa.

Cụ thể hơn, hàng hóa được đóng vào container, chằng buộc chặt chẽ, niêm phong kẹp chì (seal). Sau đó container như công cụ mang hàng được vận chuyển đi bằng các phương tiện vận chuyển.

Sở dĩ hình thức này ngày càng phổ biến là nhờ những ưu điểm nổi bật của nó, mà tôi sẽ nêu ở phần cuối bài.

Đôi nét về lịch sử phát triển của vận tải container

Theo nhiều nguồn tài liệu, lịch sử vận tải container có thể nói bắt đầu từ đầu thế kỉ 19 khi quân đội Mỹ sử dụng các thùng chứa, trong tiếng Anh gọi là container (lúc đó chưa được tiêu chuẩn hóa) để vận chuyển hàng quân sự tới các chiến trường châu Âu trong Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Tuy nhiên, sự ra đời của container tiêu chuẩn được sử dụng phổ biến ngày nay được cho là bắt đầu từ năm 1937 khi Malcolm McLean, khi đó còn là một lái xe người Mỹ, nghĩ ra cách thức sử dụng các thùng xe tải vận chuyển như những công cụ chứa hàng trên biển.

Sự mở đầu việc sử dụng công cụ này cùng với sự lớn mạnh của công ty Sea-Land, và thịnh hành vận chuyển hàng quân sự trong container để phục cho nhu cầu hậu cần của quân đội Mỹ trong chiến tranh Việt Nam là những nhân tố quan trọng dẫn tới sự phát triển rộng khắp của hình thức vận tải container sau này.

Trong vài thập niên trở lại đây, người ta cũng bắt đầu sử dụng cụm từ container hóa (containerization) để nói về sự thịnh hành và vai trò của hình thức vận tải này trong thương mại toàn cầu.

Xe chờ lấy container trong cảng

Sự ra đời và tiêu chuẩn hóa của container như công cụ mang hàng đã giúp tiết kiệm đáng kể chi phí vận tải, đảm bảo tính thuận tiện và khả thi của việc sử dụng kết hợp nhiều phương thức vận tải. Cũng từ đó cho ra đời khái niệm vận tải đa phương thức, theo đó hàng hóa không cần phải dỡ ra và xếp lại vào công cụ mang hàng (container) khi chuyển tiếp giữa các hình thức vận tải (chẳng hạn từ tàu lên xe tải).

Ngày nay, với hệ thống mạng lưới tuyến vận tải container rộng khắp, kết hợp với hình thức vận tải đa phương thức, vận tải container đang ngày càng đóng vai trò quang trọng trong thương mại toàn cầu.

Trong vận tải container, hai hình thức hay được nhắc đến là vận chuyển nguyên container (FCL) và vận chuyển hàng lẻ (LCL). Tất nhiên bên cạnh đó cũng tồn tại những kết hợp giữa hai hình thức này để phù hợp với nhu cầu của người gửi hàng, chẳng hạn FCL/LCL hoặc ngược lại.

Vận tải container (còn được gọi là hình thức vận tải tàu chợ) cũng đặc thù bởi việc áp dụng phổ biến của các loại phụ phí cước biển, bên cạnh cước biển nói riêng, hay cước vận tải nói chung. Một trong những nguyên nhân là để các hãng tàu (và các công hội trước đây, giờ là các liên minh) chủ động cân đối dòng thu nhập mà không cần thay đổi biểu cước đã công bố. Các phụ phí phổ biến như: BAF, CAF, THC, CIC…

Vận tải container đòi hỏi rất nhiều nhân lực tham gia. Ngoài hãng tàu, cảng, công ty cho thuê container, còn những công ty trung gian rất quan trọng làm giao nhận (freight forwarder) hay chủ tàu không tàu (NVOCC).

Cùng với đó là những quy trình thường xuyên được sử dụng như:

• Quy trình làm hàng xuất
• Quy trình làm hàng nhập

Cũng như trong vận tải biển nói chung, khái niệm được quan tâm nhiều như Vận đơn đường biển, vận tải đa phương thức, hay gửi hàng theo hình thức FCL/LCL.

Thị trường vận tải container cũng được đánh giá qua các chỉ số, tương tự như chỉ số BDI sử dụng để đánh giá thị trường vận tải hàng rời, hay chỉ số BTI trong vận chuyển dầu và sản phẩm của dầu.

Trong vận tải container, một số công ty môi giới và công ty tư vấn có uy tín cũng đưa ra các chỉ số của riêng mình. Chẳng hạn, chỉ số World Container Index của Drewry đánh giá thị trường vận tải bằng tàu container thông qua giá cước trên 8 tuyến vận chuyển chính. Ngoài ra còn có các chỉ số của Howe Robinson, Braemar, Maersk Broker… Với khu vực cụ thể, chỉ số Shanghai Containerized Freight Index (SCFI) cũng có thể dùng để tham khảo biến động giá cước biển và phụ phí cho các tuyến vận chuyển container từ cảng Shanghai (Thượng Hải) của Trung Quốc.

Một số nguồn tài liệu tham khảo

• Vietnam Shipper
• Container handbook, by Captain AG Winfried Strauch

Chuyển từ Vận tải container về Trang chủ