Reefer container là gì? Những điều cần biết về container lạnh trong vận tải

Bạn có bao giờ tự hỏi làm thế nào trái cây từ Nam Mỹ có thể giữ được độ tươi ngon khi đến tay người tiêu dùng tại Việt Nam? Hay tại sao thịt bò nhập khẩu từ Úc không bị hỏng trong suốt hành trình kéo dài hàng tuần trên biển?

Câu trả lời nằm ở reefer container – hay còn gọi là container lạnh. Đây là một giải pháp vận tải đặc biệt giúp kiểm soát nhiệt độ, đảm bảo hàng hóa dễ hư hỏng luôn giữ được chất lượng tiêu chuẩn.

Trong bài viết này, tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu khái niệm reefer container là gì, cách hoạt động của nó cũng như những lưu ý quan trọng khi sử dụng. Nếu bạn đang làm trong lĩnh vực xuất nhập khẩu thực phẩm hoặc dược phẩm, đây chắc chắn là kiến thức không thể bỏ qua!

Khái niệm và nguyên lý hoạt động của reefer container

Reefer container là gì?

Nhìn bề ngoài, hình dáng reefer container có vẻ không khác gì nhiều so với container thông thường. Nhưng điểm đặc biệt của nó nằm bên trong. Đây không chỉ là một “chiếc hộp kim loại” mà còn là một hệ thống bảo quản lạnh tinh vi, có thể điều chỉnh nhiệt độ từ -30°C đến +30°C tùy theo loại hàng hóa. Điều này giúp đảm bảo chất lượng hàng hóa không bị ảnh hưởng bởi điều kiện môi trường bên ngoài.

Cấu tạo cơ bản của reefer container

Reefer container có 3 thành phần chính:

• Hệ thống làm lạnh: Bao gồm máy nén, dàn bay hơi và dàn ngưng tụ, giúp duy trì nhiệt độ ổn định trong container.
• Vách cách nhiệt: Được làm từ các lớp vật liệu đặc biệt để hạn chế thất thoát nhiệt, giúp container giữ lạnh hiệu quả hơn.
• Hệ thống kiểm soát nhiệt độ: Được trang bị các cảm biến nhiệt để giám sát và điều chỉnh nhiệt độ theo yêu cầu của từng loại hàng hóa.

Hệ thống làm lạnh trong reefer container có thể hoạt động dựa vào 2 nguồn điện chính:

1. Nguồn điện từ tàu, bến cảng hoặc xe tải chở container: Đây là nguồn điện cố định, giúp container duy trì nhiệt độ ổn định khi không di chuyển.
2. Nguồn điện từ máy phát điện di động (Genset): Trong quá trình vận chuyển đường bộ, reefer container thường được cấp điện từ máy phát điện gắn trên xe đầu kéo để đảm bảo hàng hóa luôn được bảo quản trong môi trường thích hợp.

Kích thước container Reefer

Container lạnh có nhiều kích thước khác nhau tùy loại. Dưới đây tôi tóm tắt về kích thước của các loại container lạnh phổ biến hiện nay:

Nguyên lý hoạt động của reefer container

Hệ thống làm lạnh trong reefer container hoạt động tương tự tủ lạnh trong gia đình bạn, nhưng tất nhiên là ở quy mô lớn hơn và công suất mạnh hơn nhiều. Máy nén trong container lạnh sẽ nén khí môi chất lạnh (thường là R-134a hoặc R-404A) vào dàn ngưng tụ để tỏa nhiệt ra ngoài. Sau đó, môi chất lạnh sẽ đi qua dàn bay hơi, hấp thụ nhiệt bên trong container và làm giảm nhiệt độ xuống mức yêu cầu.

Quan trọng hơn, các container lạnh có thêm hệ thống quạt lưu thông không khí, giúp phân bổ nhiệt độ đồng đều trong toàn bộ không gian container. Nhờ đó, dù hàng hóa được xếp ở bất cứ vị trí nào, chúng cũng đều được bảo quản trong môi trường nhiệt độ phù hợp.

Vậy là bạn đã hiểu rõ về nguyên lý hoạt động của reefer container rồi đúng không? Ở phần tiếp theo, tôi sẽ đi sâu hơn vào những ưu điểm và ứng dụng thực tế của loại container đặc biệt này.

Ưu điểm và ứng dụng của reefer container trong vận chuyển hàng hóa

Reefer container không chỉ đơn thuần là một loại container có chức năng làm lạnh. Nó còn là giải pháp tối ưu giúp bảo quản hàng hóa nhạy cảm với nhiệt độ trong suốt quá trình vận chuyển. Vậy ưu điểm thực sự của reefer container là gì, và nó được ứng dụng như thế nào trong ngành logistics?

Lợi ích vượt trội khi sử dụng reefer container

Khi nhắc đến vận tải hàng lạnh xuất nhập khẩu, chúng ta thường sẽ nghĩ ngay đến reefer container. Nhưng tại sao loại container này lại được ưa chuộng đến vậy?

• Kiểm soát nhiệt độ linh hoạt: Reefer container có khả năng duy trì nhiệt độ ổn định trong phạm vi từ -30°C đến +30°C, giúp bảo quản nhiều loại hàng hóa, từ thực phẩm tươi sống, dược phẩm đến thiết bị y tế.
• Bảo vệ chất lượng hàng hóa: Hệ thống làm lạnh của reefer container giúp giảm nguy cơ hư hỏng, biến đổi chất lượng hay thất thoát giá trị hàng hóa do nhiệt độ không phù hợp.
• Vận chuyển đường dài và liên tục: Nhờ khả năng giữ nhiệt ổn định, doanh nghiệp có thể xuất khẩu hàng hóa đến nhiều khu vực trên thế giới mà không lo vấn đề suy giảm chất lượng.
• Tích hợp công nghệ giám sát hiện đại: Nhiều reefer container ngày nay được trang bị hệ thống theo dõi nhiệt độ và độ ẩm trực tuyến, giúp nhà xuất nhập khẩu kiểm soát hàng hóa từ xa một cách hiệu quả.

Reefer container phù hợp với những ngành hàng nào?

Với những ưu điểm trên, không khó hiểu khi container lạnh trở thành công cụ mang hàng quan trọng đối với nhiều ngành hàng khác nhau:

Mặt hàng rau quả tươi

• Thực phẩm và nông sản: Hầu hết các loại thực phẩm đông lạnh như thịt, cá, hải sản, hay trái cây nhiệt đới đều phải được bảo quản trong điều kiện lạnh để giữ độ tươi ngon khi đến tay người tiêu dùng.
• Ngành dược phẩm và y tế: Một số loại vắc-xin, thuốc kháng sinh hay thiết bị y tế yêu cầu nhiệt độ ổn định (bảo ôn) trong suốt quá trình vận chuyển, và reefer container là lựa chọn lý tưởng để đảm bảo tiêu chuẩn này.
• Công nghiệp hóa chất: Một số loại hóa chất dễ bay hơi hoặc cần giữ nhiệt độ ổn định mới đảm bảo chất lượng. Reefer container giúp kiểm soát điều kiện lưu trữ theo đúng yêu cầu của từng loại hóa chất.
• Xuất khẩu hoa tươi: Hoa là mặt hàng cực kỳ nhạy cảm với nhiệt độ. Nhờ container lạnh, hoa từ Hà Lan, Ecuador hay Việt Nam có thể xuất khẩu đi khắp thế giới mà vẫn giữ nguyên độ tươi và sắc màu của hoa.

Không chỉ giúp bảo quản tốt hơn, reefer container còn mở ra cơ hội cho nhiều ngành công nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu (chuỗi lạnh - cold chain). Ở phần tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu vào các loại reefer container phổ biến và từng đặc điểm của chúng.

Phân loại reefer container và đặc điểm từng loại

Reefer container – hay còn gọi là container lạnh – không phải chỉ có một loại duy nhất. Tùy vào nhu cầu vận chuyển, hàng hóa và yêu cầu bảo quản nhiệt độ, doanh nghiệp có thể lựa chọn các loại container lạnh khác nhau. Vậy có bao nhiêu loại reefer container? Và mỗi loại có đặc điểm gì nổi bật?

1. Reefer container liền khối (Integral Reefer Container)

Đây là loại container lạnh phổ biến nhất trong vận tải biển quốc tế. Điểm đặc trưng của loại này là hệ thống làm lạnh được tích hợp sẵn bên trong container, hoạt động độc lập khi kết nối với nguồn điện từ tàu, xe tải hoặc kho bãi.

Hệ thống lạnh tích hợp vào container

Đặc điểm nổi bật của loại liền khối này:

• Có thể duy trì nhiệt độ từ -30°C đến +30°C, phù hợp với nhiều loại hàng hóa, từ thực phẩm đông lạnh đến dược phẩm.
• Hệ thống làm lạnh tuần hoàn, giúp duy trì nhiệt độ ổn định trong suốt quá trình vận chuyển.
• Phổ biến trên thị trường, dễ thuê hoặc mua với nhiều kích thước như 20ft, 40ft, 45ft.

Tuy nhiên, reefer container liền khối phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn điện, vì vậy khi mất điện, hàng hóa bên trong có thể gặp rủi ro nếu không có hệ thống dự phòng.

2. Reefer container dùng máy phát riêng
(Genset Reefer Container)

Máy phát riêng gắn vào phía sau container

Khác với reefer container liền khối, loại này được trang bị thêm một bộ máy phát điện riêng (Genset), giúp duy trì nguồn điện ngay cả khi di chuyển trên đường bộ hoặc tại cảng không có nguồn điện cố định.

Ưu điểm:

• Đảm bảo hàng hóa không bị gián đoạn làm lạnh trong quá trình trung chuyển, đặc biệt quan trọng đối với các tuyến đường dài.
• Giảm sự phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng của cảng và kho bãi.

Tuy nhiên, chi phí vận hành Genset Reefer thường cao hơn do phải sử dụng nhiên liệu để chạy máy phát. Ngoài ra, trọng lượng container cũng tăng lên, ảnh hưởng đến tải trọng hàng tối đa (payload) có thể vận chuyển.

3. Reefer container chạy bằng khí Nitơ hoặc CO₂
(Cryogenic Reefer Container)

Loại container này sử dụng khí nitơ lỏng hoặc CO₂ để duy trì nhiệt độ thấp, thường được ứng dụng cho hàng hóa nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ như vắc-xin, dược phẩm và thực phẩm cao cấp.

Reefer container chạy bằng khí nitơ

Đặc điểm chính:

• Không phụ thuộc vào nguồn điện hay nhiên liệu mà dựa vào quá trình hóa hơi của khí lạnh để duy trì nhiệt độ.
• Có thể duy trì mức nhiệt độ cực thấp lên đến -60°C, phù hợp với hàng hóa đòi hỏi điều kiện bảo quản khắt khe.

Điểm trừ của loại container này là thời gian bảo quản phụ thuộc vào lượng khí lạnh được nạp vào, nên không thể sử dụng cho các hành trình quá dài mà không có kế hoạch tiếp nhiên liệu bổ sung.

Mỗi loại reefer container kể trên đều có những đặc điểm riêng, phù hợp với từng nhu cầu vận chuyển khác nhau. Tuy nhiên, để đảm bảo hàng hóa được bảo quản tối ưu, ngoài việc lựa chọn loại container phù hợp, doanh nghiệp cũng cần nắm rõ cách sử dụng và bảo quản reefer container hiệu quả.

Lưu ý khi sử dụng và bảo quản reefer container

Reefer container – hay container lạnh – là một giải pháp vận chuyển thiết yếu cho hàng hóa nhạy cảm với nhiệt độ như thực phẩm, dược phẩm, hay hoa tươi. Tuy nhiên, để đảm bảo hàng hóa luôn ở điều kiện tốt nhất, việc sử dụng và bảo quản reefer container đòi hỏi sự cẩn trọng. Nhiều doanh nghiệp đã gặp rủi ro vì chủ quan, dẫn đến hàng hóa bị hư hỏng hoặc container giảm tuổi thọ. Dưới đây là những lưu ý quan trọng để bạn tránh được những lỗi phổ biến này.

1. Kiểm tra container trước khi sử dụng

Trước mỗi chuyến hàng, việc kiểm tra container lạnh là bước không thể bỏ qua. Một lỗi nhỏ trong hệ thống làm lạnh cũng có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng hàng hóa. Bạn nên đặc biệt chú ý:

• Hệ thống làm lạnh: Đảm bảo máy lạnh hoạt động tốt, không có dấu hiệu lỗi kỹ thuật.
• Lớp vỏ container: Kiểm tra xem có vết nứt, rò rỉ không để tránh thất thoát nhiệt.
• Cửa container: Cần đóng kín hoàn toàn để nhiệt độ bên trong luôn ổn định.
• Cảm biến nhiệt độ: Xác nhận thiết bị này đo chính xác nhiệt độ bên trong container.

Kiểm tra cont lạnh trước chuyến đi (PTI)

2. Xác định nhiệt độ phù hợp với từng loại hàng hóa

Mỗi loại hàng hóa yêu cầu một mức nhiệt độ bảo quản khác nhau. Nếu cài đặt sai, hàng có thể bị biến chất hoặc giảm chất lượng nghiêm trọng. Một số mức nhiệt độ tiêu chuẩn phổ biến:

• Thực phẩm đông lạnh (thịt, hải sản): -18°C đến -25°C
• Trái cây & rau củ tươi: 0°C đến 12°C (tùy loại)
• Sản phẩm dược phẩm: 2°C đến 8°C (hoặc theo quy định cụ thể của từng loại thuốc)

Ngoài ra, một số mặt hàng trái cây như chuối hoặc táo cần hệ thống kiểm soát khí (CA - Controlled Atmosphere) để giữ độ tươi lâu hơn. Vì vậy, bạn không chỉ đặt nhiệt độ đúng mà còn phải hiểu rõ yêu cầu bảo quản của từng sản phẩm.

3. Tải hàng đúng cách để đảm bảo thông gió

Một sai lầm phổ biến khi đóng hàng vào reefer container là sắp xếp quá chặt hoặc không đảm bảo luồng không khí lưu thông đều. Khi nhiệt độ không thể lan tỏa khắp thùng container, có thể xảy ra tình trạng hàng bị hư hỏng cục bộ.

Để tối ưu luồng khí:

• Sắp xếp hàng hóa theo hướng dòng khí lưu thông, tránh chắn các lỗ thông gió.
• Không xếp hàng sát vách container, để lại khoảng không giúp khí lạnh lưu thông.
• Nếu hàng cần bảo quản đông lạnh, đảm bảo tất cả sản phẩm đưa vào đều đã qua quá trình cấp đông trước đó (container lạnh không có chức năng cấp đông hàng).

4. Theo dõi nhiệt độ trong suốt hành trình

Ngay cả khi container rời cảng an toàn, việc giám sát nhiệt độ trong quá trình vận chuyển vẫn rất quan trọng. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp sử dụng hệ thống theo dõi từ xa để kiểm soát liên tục nhiệt độ và độ ẩm bên trong container.

Bạn có thể triển khai thêm các biện pháp như:

• Lắp đặt recording devices (thiết bị ghi nhiệt độ) để kiểm soát dữ liệu.
• Sử dụng hệ thống giám sát IoT trong reefer container để nhận cảnh báo khi nhiệt độ có dấu hiệu bất thường.
• Chỉ định nhân viên kiểm tra định kỳ tại các điểm trung chuyển, tránh sự cố kéo dài.

5. Vệ sinh và bảo dưỡng định kỳ để kéo dài tuổi thọ container

Một reefer container có thể sử dụng bền bỉ từ 10-15 năm nếu được bảo quản đúng cách. Nhưng nếu không được vệ sinh thường xuyên, bụi bẩn và vi khuẩn có thể tích tụ, làm giảm hiệu suất làm lạnh và gây nguy cơ nhiễm khuẩn cho hàng hóa. Bạn nên:

• Làm sạch dàn lạnh, ống gió và bộ lọc không khí sau mỗi chuyến hàng.
• Kiểm tra hệ thống gas lạnh định kỳ để tránh rò rỉ.
• Xử lý kịp thời những dấu hiệu trục trặc nhỏ trước khi chúng trở thành vấn đề lớn.

Bảo trì reefer container không chỉ giúp tiết kiệm chi phí sửa chữa mà còn đảm bảo hàng hóa luôn được vận chuyển trong môi trường an toàn.

Việc sử dụng và bảo quản reefer container đòi hỏi sự tỉ mỉ và hiểu biết về hệ thống làm lạnh cũng như yêu cầu của từng loại hàng hóa. Khi những quy trình này được thực hiện đúng cách, doanh nghiệp sẽ tránh được những tổn thất không đáng có và tối ưu hóa hiệu suất vận chuyển của mình.

Lời kết

Reefer container là một trong những loại container phổ biến, đóng vai trò quan trọng trong ngành logistics, giúp bảo quản và vận chuyển hàng hóa nhạy cảm với nhiệt độ như thực phẩm, dược phẩm, hay hoa tươi. Với nguyên lý hoạt động như một chiếc tủ lạnh khổng lồ, loại container này có thể giữ nhiệt độ ổn định và đảm bảo chất lượng hàng hóa trong suốt hành trình.

Bên cạnh đó, chúng có nhiều loại khác nhau tùy theo nhu cầu vận chuyển, từ container làm lạnh chủ động đến loại phụ thuộc vào hệ thống làm lạnh của tàu hoặc xe. Việc sử dụng và bảo quản đúng cách không chỉ giúp tối ưu hiệu suất mà còn giảm chi phí vận hành.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về reefer container là gì và cách nó hoạt động trong ngành xuất nhập khẩu. Nếu bạn đang kinh doanh hàng hóa yêu cầu bảo quản nhiệt độ, đây chắc chắn là giải pháp vận chuyển không thể thiếu.