Liên minh các hãng tàu trong vận tải biển

Bạn làm trong lĩnh vực vận tải biển hoặc xuất nhập khẩu, chắc hẳn sẽ nghe thấy cụm từ liên minh hãng tàu.

Vậy cụ thể thì liên minh các hãng tàu trong vận tải biển nghĩa là thế nào?

Bài viết này sẽ giới thiệu về cách các hãng tàu hợp tác cơ hữu với nhau theo hình thức liên minh trong vận tải biển, lý do họ làm như vậy, và tên gọi của các liên minh lớn hiện nay.

Liên minh trong vận tải biển là gì?

Các thành viên trong liên minh hợp tác chia sẻ thông tin, lịch trình và khai thác tàu, chỗ trên tàu (space). Nhưng trong hình thức liên minh này, các hãng tàu không hợp tác về các mặt marketing, bán hàng, giá cước, sở hữu tài sản chung.

Tại sao các hãng tàu có nhu cầu liên minh với nhau? Vì họ có động cơ lợi ích trong việc hợp tác, cụ thể…

• Mở rộng phạm vi các tuyến dịch vụ của mình
• Tăng tần suất phục vụ
• Tăng tỉ lệ lấp đầy tàu, và hiệu quả sử dụng vỏ container
• Phát huy lợi thế nhờ quy mô và nhờ mạng lưới (phạm vi), từ đó cung cấp giá cước cạnh tranh

Các liên minh trong vận tải biển hiện nay

Cuối năm 2024, sau khi Hapag-Lloyd rút khỏi THE, 3 hãng tàu châu Á còn lại trong liên minh THE đã đổi tên liên minh này thành Premier Alliance, gồm có: 

1. Hyundai Merchant Marine - HMM (Hàn Quốc); 
2. Ocean Network Express - ONE (Nhật Bản)
3. Yang Ming Marine Transport Corporation (Đài Loan - Trung Quốc)

Đầu tháng 2/2025, Ủy ban Hàng hải Liên bang Hoa Kỳ (FMC) đã cho phép Premier Alliance được hoạt động.

Đầu năm 2025, với việc 2M dừng hoạt động, và Gemini Cooperation thành lập gồm Maersk và Hapag-Lloyd, các liên minh hãng tàu có sự thay đổi như mô tả trong hình dưới đây.

Như vậy từ tháng 2 năm 2025, 3 liên minh hãng tàu đang hoạt động:

1. Ocean Alliance: gồm 4 hãng CMA-CGM, Cosco Group, OOCL, Evergreen
2. Premier Alliance: gồm 3 hãng HMM, Ocean Network Express, Yang Ming
3. Gemini Cooperation: gồm Maersk và Hapag-Lloyd

Hình thức Công hội tàu chợ (Liner conference) trước đây

Trước đây, có khái niệm công hội tàu chợ (liner conference), trong đó các hãng tàu hợp tác rất chặt chẽ. Ngoài việc đóng góp và khai thác chung chỗ trên các con tàu, các thành viên của công hội còn dùng chung biểu cước trên các tuyến hợp tác.

Tuy nhiên năm 2008, Liên minh Châu Âu đã áp dụng luật chống cạnh tranh đối với các công hội tàu chợ, tuy vậy vẫn miễn trừ đối với hình thức liên minh cho đến hiện nay. Dự kiến tháng 4/2025 có thể EU sẽ bãi bỏ việc miễn trừ này, nghĩa là cấm luôn các liên minh vận tải biển.

Ngoài hình thức công hội (trước đây) và hình thức liên minh (hiện nay), các hãng tàu còn hợp tác với nhau qua một số cách thức đơn giản hơn như:

• Thỏa thuận thuê chỗ (Slot Charter Agreement - SCA): là hợp đồng giữa 2 hãng tàu qua việc mua bán chỗ (slot) trên các con tàu trong một khoảng thời gian, để mở rộng phạm vi phục vụ.
• Thỏa thuận chia sẻ chỗ trên tàu (Vessel Sharing Agreement - VSA): hợp đồng giữa 2 hãng tàu trong cùng 1 liên minh về việc chia sẻ chỗ trên những tuyến cụ thể nào đó.
• Hình thức khác như: Capacity stabilization agreement, Discussion/talking agreement