Xuất khẩu là gì? Quy trình, lợi ích và xu hướng xuất khẩu mới nhất

Nếu còn đang thắc mắc xuất khẩu là gì, thì chắc hẳn bạn mới vào nghề hoặc mới tiếp cận công việc liên quan đến ngoại thương rồi.

Thực ra, xuất khẩu là cụm từ đã khá quen thuộc với mọi người, thậm chí cả những người không thuộc ngành kinh tế. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu một cách đầy đủ khái niệm xuất khẩu là gì. Có lẽ đó mới là lý do bạn tìm đến bài viết này. Vậy hãy tham khảo nội dung dưới đây để biết rõ thêm về chủ đề này nhé!

Trước hết là một số khái niệm về xuất khẩu. Tôi không muốn nói về lý thuyết, nhưng do có nhiều người quan tâm, nên tôi cũng xin tóm tắt lại để bạn tiện tham khảo.

Xuất khẩu là gì?

Một cách nôm na, Xuất khẩu được hiểu là việc bán hàng hóa và dịch vụ cho một quốc gia khác, trên cơ sở sử dụng tiền tệ làm phương thức thanh toán.

Tiền tệ ở đây có thể là đồng tiền của một trong hai quốc gia của người mua, người bán hoặc của một quốc gia thứ ba khác. Chẳng hạn: Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ, sử dụng đồng tiền thanh toán là USD. Trong trường hợp này USD là ngoại tệ đối với Việt Nam nhưng là đồng tiền nội tệ của Mỹ. Còn trong trường hợp Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc, và cũng thành toán bằng USD thì đồng USD ở đây là ngoại tệ đối với cả hai quốc gia xuất và nhập khẩu.

Ấy là định nghĩa dễ hiểu, còn khái niệm xuất khẩu theo Luật thương mại 2005 thì được nêu cụ thể tại Điều 28, khoản 1 như sau:

Về cơ bản thì từ "xuất khẩu" theo cả 2 cách định nghĩa cũng được hiểu là bán hàng cho nước ngoài để thu tiền mà thôi.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, xuất khẩu không chỉ mang lại lợi nhuận mà còn giúp doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới, nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Để thành công trong lĩnh vực này, doanh nghiệp cần hiểu rõ các hình thức xuất khẩu, quy trình thực hiện và những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động này.

Vài trò của xuất khẩu

Xuất khẩu đã được xuất hiện từ rất lâu trước đây thông qua hình thức sơ khai chỉ là hoạt động trao đổi hàng hóa giữa các quốc gia hay vùng lãnh thổ. Theo thời gian cùng sự phát triển của nền kinh tế, cũng như khoa học, kỹ thuật, hoạt động xuất khẩu đã và đang ngày càng mở rộng mạnh mẽ với nhiều hình thức đa dạng khác nhau.

Hoạt động này diễn ra trên nhiều lĩnh vực, ngành nghề của nền kinh tế cả với hàng tiêu dùng cũng như với tư liệu sản xuất. Tuy nhiên, chung quy lại tất cả những hoạt động này đều nhằm mục đích đem lại lợi ích doanh nghiệp và quốc gia xuất nhập khẩu.

Có thể tóm tắt vai trò của xuất khẩu bao gồm:

• Đem lại doanh thu cho doanh nghiệp. Việc bán hàng cho khách hàng nước ngoài chính là cách mở rộng thị trường vượt ra khỏi biên giới quốc gia, góp phần nâng tầm của doanh nghiệp nội địa. Đây cũng là một trong những lợi ích chính yếu mà buôn bán quốc tế đem lại.
• Mở rộng thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh. Đối với doanh nghiệp, xuất khẩu là cơ hội để tiếp cận những thị trường rộng lớn hơn thay vì chỉ tập trung vào nhu cầu nội địa. Khi tham gia vào thị trường quốc tế, doanh nghiệp phải nâng cao chất lượng sản phẩm, cải tiến quy trình sản xuất và đổi mới công nghệ để đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe. Nhờ đó, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp cũng được nâng cao, giúp họ tồn tại và phát triển bền vững.
• Thúc đẩy chuyển giao công nghệ. Thông qua hoạt động xuất khẩu, doanh nghiệp có cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến từ các quốc gia phát triển. Để đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường nước ngoài, doanh nghiệp phải đầu tư vào dây chuyền sản xuất hiện đại, áp dụng các phương pháp quản lý tiên tiến và tuân thủ các quy định về chất lượng. Nhờ đó, trình độ công nghệ trong nước ngày càng được nâng cao, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
• Tận dụng lợi thế sản xuất. Mỗi quốc gia có những lợi thế sản xuất riêng biệt như nguồn tài nguyên thiên nhiên, lao động giá rẻ hoặc công nghệ tiên tiến. Xuất khẩu giúp doanh nghiệp khai thác tối đa các lợi thế này để tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Chẳng hạn, Việt Nam có thế mạnh về sản xuất nông sản, dệt may, điện tử, vì vậy việc xuất khẩu các mặt hàng này sẽ giúp tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
• Quảng bá thương hiệu doanh nghiệp, thương hiệu quốc gia trên trường quốc tế. Các công ty lớn mạnh xuất khẩu nhiều mặt hàng có giá trị ra thị trường quốc tế ngoài việc chiếm lĩnh thị trường, còn giúp khẳng định tên tuổi công ty. Quốc gia có nhiều thương hiệu mạnh thì cũng được khẳng định thương hiệu của chính quốc gia đó. Có thể thấy rõ điều này qua đóng góp của những tên tuổi lớn cho thương hiệu các quốc gia như: Microsoft, Apple (Mỹ), Sony, Toyota (Nhật Bản), Samsung, Hyundai (Hàn Quốc), Lenovo, Alibaba (Trung Quốc)… Và hy vọng rằng Việt Nam chúng ta được bạn bè biết đến và đánh giá cao hơn qua những thương hiệu ngày càng lớn mạnh như Vinfast, Viettel, FPT.
• Đem lại nguồn ngoại tệ cho đất nước. Lợi ích này mang tính vĩ mô, và cũng là yếu tố then chốt mà các quốc gia khuyến khích hoạt động xuất khẩu để đảm bảo cán cân thanh toán và tăng tích lũy và dự trữ ngoại tệ. Chẳng hạn như năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt trên 405 tỷ USD, nghĩa là đem lại cho nền kinh tế chúng ta 1 lượng ngoại tệ bằng con số như vậy.
• Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Xuất khẩu đóng góp trực tiếp vào GDP của một quốc gia thông qua nguồn thu từ bán hàng hóa và dịch vụ ra nước ngoài. Khi doanh nghiệp xuất khẩu nhiều hơn, sản lượng sản xuất tăng lên, kéo theo nhu cầu lao động cao hơn, từ đó góp phần giảm tỷ lệ thất nghiệp. Ngoài ra, xuất khẩu còn giúp cân bằng cán cân thương mại và tạo ra nguồn ngoại tệ ổn định cho nền kinh tế.
• Góp phần thúc đẩy nền kinh tế toàn cầu thông qua đáp ứng lợi ích của các doanh nghiệp và các quốc gia. Xuất khẩu thúc đẩy sản xuất trong nước thông qua khuyến khích việc tận dụng lợi thế tuyệt đối cũng như lợi thế so sánh của các nước.

Các hình thức xuất khẩu phổ biến

Dưới đây là một số hình thức chủ yếu hiện nay. Với mỗi hình thức đó, bạn sẽ cần xác định mã loại hình xuất khẩu phù hợp khi làm thủ tục hải quan.

Xuất khẩu trực tiếp

Trong hình thức xuất khẩu trực tiếp, hai bên mua bán hàng sẽ trực tiếp ký kết hợp đồng ngoại thương. Hợp đồng ký kết giữa hai bên phải phù hợp với luật lệ của quốc gia cũng như thông lệ mua bán quốc tế. Hình thức xuất khẩu trực tiếp thích hợp đối với gần như mọi loại hình doanh nghiệp, giúp họ chủ động được hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mình. Loại hình này cũng là sự lựa chọn của các doanh nghiệp đang muốn khẳng định thương hiệu của mình trên thị trường quốc tế.

Như bên công ty tôi thường xuyên làm dịch vụ hải quan, thì đa số các khách hàng hiện sử dụng hình thức mua bán này. Họ có thể là đơn vị trực tiếp sản xuất hàng hóa, hoặc là đơn vị thương mại mua hàng hóa trong nước rồi ký kết hợp đồng bán hàng cho đối tác nước ngoài.

Người xuất khẩu tự đứng tên, đàm phán, bán hàng… nên gọi là trực tiếp.

Ví dụ về xuất khẩu trực tiếp: Công ty Vinafood 1 ký hợp đồng xuất khẩu 120.000 tấn gạo loại 5% tấm với khách hàng Malaysia. Đây là xuất khẩu trực tiếp từ Việt Nam cho thương nhân Malaysia.

Để thực hiện một hợp đồng xuất khẩu, một trong những phương thức thức khá phổ biến là thanh toán qua tín dụng chứng từ L/C. Một số bước cần thiết như: xin giấy phép xuất khẩu (nếu thuộc diện đó), chuẩn bị hàng hóa làm thủ tục hải quan, giao hàng lên tàu, tìm hiểu và mua bảo hiểm (nếu xuất theo điều kiện CIF, CIP), và cuối cùng là làm thủ tục nhận thanh toán.

Xuất khẩu gián tiếp (ủy thác)

Xuất khẩu gián tiếp hay còn gọi là xuất khẩu ủy thác. Với hình thức này, bên có hàng sẽ ủy thác cho một đơn vị khác gọi là bên nhận ủy thác để tiến hành xuất khẩu trên danh nghĩa của bên nhận ủy thác.

Để thực hiện hình thức này, doanh nghiệp nhận ủy thác cần ký kết hợp đồng xuất khẩu ủy thác với đơn vị trong nước. Bên nhận ủy thác sẽ ký kết hợp đồng xuất khẩu, giao hàng và thanh toán đối với đơn vị nước ngoài và cuối cùng là nhận phí ủy thác xuất khẩu từ chủ hàng đã ủy thác xuất khẩu.

Vậy ai thường cần tới dịch vụ xuất khẩu ủy thác?

Thông thường, các doanh nghiệp chưa có đủ thông tin cần thiết về thị trường nước ngoài, hay có quy mô kinh doanh còn nhỏ, nguồn lực hạn chế hoặc chịu nhiều rào cản từ phía nhà nước sẽ áp dụng hình thức xuất khẩu này. Các doanh nghiệp có thể xuất khẩu gián tiếp (ủy thác) thông qua công ty thương mại xuất khẩu, nhà xuất khẩu chuyên nghiệp, tổ chức gom hàng và xuất khẩu, hay qua một hãng khác xuất khẩu theo kênh Marketing của họ…

Gia công hàng xuất khẩu

Gia công xuất khẩu là hình thức mà công ty trong nước nhận tư liệu sản xuất (chủ yếu là máy móc, nguyên vật liệu) từ công ty nước ngoài về để sản xuất hàng hóa dựa trên yêu cầu của bên đặt hàng. Hàng hóa làm ra sẽ được xuất khẩu ra nước ngoài theo chỉ định của công ty đặt hàng.

Hình thức gia công xuất khẩu này đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, được các quốc giá có nguồn lao động dồi dào giá rẻ như Việt Nam áp dụng. Điều này không những tạo điều kiện tiếp cận công nghệ mới mà còn mang lại việc làm cho người lao động. Việt Nam cũng là một trong số những nước gia công hàng xuất khẩu với nhiều mặt hàng đa dạng như dệt may, da giầy, điện tử…

Ví dụ về xuất khẩu hàng gia công (tôi thay tên công ty cho phù hợp): Công ty may Gia Lộc ở Hải Dương ký hợp đồng gia công cho Công ty Taifeng của Đài Loan. Theo đó, Taifeng sẽ chuyển hầu hết máy móc thiết bị và nguyên phụ liệu sang Việt Nam để Gia Lộc tiến hành cắt may theo mẫu mã mà Taifeng cung cấp. Với sản phẩm quần áo đã hoàn tất, Gia Lộc sẽ xuất khẩu trả lại theo chỉ dẫn của Taifeng, chẳng hạn sang thị trường , Nhật, Mỹ, Châu Âu... Đó gọi là xuất khẩu hàng gia công.

Ngoài những hình thức phổ biến như trên, hiện nay, với mục tiêu kinh doanh xuất khẩu nhằm phân tán và chia sẻ rủi ro thì các doanh nghiệp ngoại thương còn có thể lựa chọn các hình thức xuất khẩu khác như sau:

• Xuất khẩu tại chỗ: người xuất khẩu Việt Nam bán hàng cho thương nhân nước ngoài, và được nhà nhập khẩu chỉ định giao hàng cho một đơn vị khác trên lãnh thổ Việt Nam.
  
  Ví dụ về xuất khẩu tại chỗ: Công ty bao bì Toàn Phát tại Hưng Yên bán hàng cho Công ty Taifeng của Đài Loan, và được chỉ định giao lô hàng vỏ thùng carton cho Công ty may Gia Lộc (làm gia công cho Taifeng mà tôi đã nêu trong ví dụ trên) tại kho hàng ở Hải Dương. Như vậy, hàng xuất khẩu cho đối tác nước ngoài (Đài Loan), nhưng lại giao ngay trên lãnh thổ Việt Nam (Hải Dương) theo chỉ định của thương nhân nước ngoài.
• Tạm xuất tái nhập, tạm nhập tái xuất: là hình thức mà hàng hóa chỉ tạm thời đưa vào lãnh thổ Việt Nam rồi sau đó lại được xuất sang nước khác (tạm nhập tái xuất), hoặc hàng trong nước được tạm xuất ra nước ngoài và sau một thời gian nhất định lại được nhập về (tạm xuất tái nhập).
  
  Ví dụ về tạm xuất tái nhập: Tập đoàn Vingroup muốn đưa xe ô tô hiệu Vinfast của mình giới thiệu tại Triển lãm ô tô quốc tế tại Frankfurt 2020 (tương lai). Muốn vậy, họ sẽ phải làm thủ tục để đưa sản phẩm ra nước ngoài trong thời gian triển lãm (tạm xuất), sau khi xong lại đưa những sản phẩm đó trở lại Việt Nam (tái nhập).
• Buôn bán đối lưu: người mua đồng thời là người bán và ngược lại, với lượng hàng xuất và nhập khẩu có giá trị tương đương. Hình thức này còn gọi là xuất nhập khẩu liên kết, hay hàng đổi hàng.
• Xuất khẩu theo nghị định thư ký kết giữa các Chính phủ: các doanh nghiệp tiến hành xuất khẩu theo chỉ định và hướng dẫn trong văn bản đã ký kết của Chính phủ, thường giữa các quốc gia có quan hệ mật thiết.

Với hình xuất khẩu nào trên đây thì người làm xuất khẩu cần quan tâm và tìm hiểu các thủ tục cần thiết để công việc được nhanh chóng thuận lợi. Và một trong những khâu quan trọng có thể liên quan đến dịch vụ hải quan phù hợp để tránh những rủi ro có thể xảy ra, nhằm hạn chế tối đa tổn thất cho doanh nghiệp trong quá trình xuất khẩu hàng hóa. 

Lợi ích và thách thức của xuất khẩu

Xuất khẩu không chỉ là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế mà còn mang lại nhiều cơ hội cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, hoạt động xuất khẩu cũng đối mặt với không ít thách thức từ các yếu tố pháp lý, chính sách thương mại đến những biến động của thị trường quốc tế.

Lợi ích của xuất khẩu

Xuất khẩu không chỉ giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế khác nhau. Dưới đây là những lợi ích quan trọng mà xuất khẩu mang lại cho cả doanh nghiệp và nền kinh tế quốc gia:

Tạo thêm doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp

Khi doanh nghiệp chỉ hoạt động trong thị trường nội địa, phạm vi khách hàng bị giới hạn, làm giảm khả năng tăng trưởng dài hạn. Xuất khẩu giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng toàn cầu, mở rộng thị trường và tăng doanh thu. Bằng cách khai thác những thị trường có nhu cầu cao hơn, doanh nghiệp có thể tối đa hóa lợi nhuận, tận dụng lợi thế về chi phí sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Ngoài ra, khi doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất để đáp ứng thị trường xuất khẩu, chi phí sản xuất trên mỗi đơn vị hàng hóa có thể giảm xuống do hiệu suất kinh tế theo quy mô (economies of scale), từ đó gia tăng lợi nhuận một cách bền vững.

Giúp tận dụng năng lực sản xuất dư thừa

Nhiều doanh nghiệp có công suất sản xuất lớn nhưng không thể tiêu thụ hết hàng hóa trong nước. Xuất khẩu giúp họ giải quyết bài toán dư thừa hàng tồn kho, tận dụng tối đa năng lực sản xuất, tránh lãng phí nguyên vật liệu và tối ưu hóa dòng tiền.

Ví dụ, các doanh nghiệp chế biến nông sản tại Việt Nam có thể gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm trong nước vào những mùa cao điểm thu hoạch. Thay vì để sản phẩm bị tồn kho hoặc rớt giá, việc xuất khẩu nông sản sang các thị trường có nhu cầu cao như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản sẽ giúp doanh nghiệp ổn định đầu ra và gia tăng giá trị sản phẩm.

Củng cố uy tín thương hiệu trên thị trường quốc tế

Xuất khẩu không chỉ giúp doanh nghiệp bán được nhiều hàng hóa hơn mà còn góp phần nâng cao hình ảnh thương hiệu trên thị trường toàn cầu. Khi sản phẩm của một doanh nghiệp xuất hiện tại nhiều quốc gia, đặc biệt là các thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản, uy tín và giá trị thương hiệu của doanh nghiệp sẽ tăng lên đáng kể.

Việc xuất khẩu thành công vào những thị trường này cũng tạo ra sự tin tưởng cho khách hàng quốc tế, giúp doanh nghiệp dễ dàng mở rộng sang những thị trường khác và thiết lập mối quan hệ hợp tác lâu dài với các đối tác toàn cầu.

Giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro khi thị trường nội địa gặp khó khăn

Một trong những lợi ích quan trọng của xuất khẩu là giúp doanh nghiệp phân tán rủi ro kinh doanh. Nếu chỉ tập trung vào thị trường nội địa, doanh nghiệp có thể gặp nhiều khó khăn khi nền kinh tế trong nước suy thoái, nhu cầu tiêu dùng giảm hoặc thị trường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như thiên tai, dịch bệnh.

Ví dụ, trong giai đoạn dịch COVID-19, nhiều doanh nghiệp trong ngành dệt may tại Việt Nam đã chuyển hướng sang xuất khẩu khẩu trang và đồ bảo hộ y tế sang châu Âu và Mỹ để duy trì hoạt động sản xuất và doanh thu, thay vì chỉ dựa vào thị trường trong nước.

Thách thức trong hoạt động xuất khẩu

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, hoạt động xuất khẩu cũng đối mặt với không ít thách thức. Doanh nghiệp muốn tham gia vào thị trường quốc tế cần hiểu rõ và tìm cách vượt qua những rào cản sau:

Thủ tục hải quan phức tạp

Quy trình xuất khẩu hàng hóa thường đòi hỏi nhiều thủ tục pháp lý và chứng từ liên quan, bao gồm hóa đơn thương mại, giấy chứng nhận xuất xứ (C/O), chứng từ kiểm dịch, bảo hiểm hàng hóa, tờ khai hải quan… Việc tuân thủ đúng các quy định của cả nước xuất khẩu và nước nhập khẩu là một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mới tham gia thị trường quốc tế.

Ngoài ra, mỗi quốc gia có những yêu cầu khác nhau về thủ tục hải quan và kiểm định chất lượng, khiến doanh nghiệp phải đầu tư nhiều thời gian và nguồn lực để đáp ứng các tiêu chuẩn này.

Rào cản kỹ thuật và pháp lý

Nhiều quốc gia áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe để bảo vệ người tiêu dùng và sản xuất trong nước. Điều này bao gồm các quy định về an toàn thực phẩm, kiểm dịch động thực vật, yêu cầu ghi nhãn sản phẩm, quy định về bảo vệ môi trường và trách nhiệm xã hội.

Ví dụ, hàng nông sản xuất khẩu sang EU phải tuân thủ quy định về mức dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (MRL), trong khi hàng dệt may xuất khẩu sang Mỹ phải đáp ứng các tiêu chuẩn về nguồn gốc nguyên liệu và lao động bền vững. Nếu không đáp ứng được những yêu cầu này, doanh nghiệp có thể bị từ chối nhập khẩu hoặc phải chịu các biện pháp xử phạt.

Chi phí logistics cao

Chi phí vận chuyển hàng hóa quốc tế, bao gồm chi phí vận tải, lưu kho, bốc xếp, bảo hiểm hàng hóa và thuế xuất nhập khẩu, có thể chiếm một tỷ lệ lớn trong giá thành sản phẩm. Điều này đặc biệt đúng với các mặt hàng có giá trị thấp hoặc hàng hóa dễ hư hỏng như nông sản, thủy sản.

Bên cạnh đó, tình trạng thiếu container, tắc nghẽn cảng biển và giá cước vận tải biến động mạnh trong những năm gần đây cũng khiến doanh nghiệp xuất khẩu gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát chi phí và đảm bảo tiến độ giao hàng.

Tỷ giá hối đoái biến động

Doanh nghiệp xuất khẩu thường giao dịch bằng ngoại tệ, trong khi chi phí sản xuất và vận hành chủ yếu được tính bằng đồng nội tệ. Do đó, biến động tỷ giá có thể ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp.

Ví dụ, nếu đồng tiền của nước nhập khẩu mất giá so với đồng tiền của nước xuất khẩu, hàng hóa nhập khẩu sẽ trở nên đắt đỏ hơn, dẫn đến nhu cầu giảm sút. Ngược lại, nếu đồng nội tệ mất giá, doanh nghiệp có thể tăng lợi nhuận từ xuất khẩu nhưng cũng phải đối mặt với chi phí nhập khẩu nguyên liệu cao hơn.

Sự cạnh tranh khốc liệt từ các doanh nghiệp quốc tế

Thị trường xuất khẩu không chỉ mở ra cơ hội mà còn đặt doanh nghiệp vào cuộc cạnh tranh với các đối thủ mạnh từ nhiều quốc gia khác nhau. Các doanh nghiệp từ Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan… thường có lợi thế về giá thành thấp và khả năng sản xuất lớn, gây áp lực lớn lên các doanh nghiệp Việt Nam.

Quy trình xuất khẩu hàng hóa

Xuất khẩu hàng hóa là một quá trình phức tạp, đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ nhiều quy định và thủ tục để đảm bảo hàng hóa được vận chuyển suôn sẻ đến thị trường quốc tế. Từ việc tìm kiếm khách hàng, ký kết hợp đồng, chuẩn bị chứng từ đến vận chuyển và thanh toán, mỗi bước đều có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thành công của giao dịch xuất khẩu.

Việc nắm vững quy trình này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa thời gian, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Dưới đây là tóm tắt những bước quan trọng:

Tìm kiếm thị trường và khách hàng

Doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường, phân tích nhu cầu khách hàng và tìm kiếm đối tác tiềm năng thông qua hội chợ thương mại, nền tảng B2B hoặc kênh ngoại giao.

Ký kết hợp đồng xuất khẩu

Sau khi tìm được khách hàng, hai bên sẽ đàm phán các điều khoản về giá cả, phương thức thanh toán, thời gian giao hàng, điều kiện bảo hành...

Chuẩn bị hàng hóa và thủ tục hải quan

Doanh nghiệp cần đảm bảo hàng hóa đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, đồng thời hoàn thành các chứng từ quan trọng như hóa đơn thương mại, packing list, giấy chứng nhận xuất xứ (C/O), giấy kiểm dịch...

Vận chuyển và giao hàng

Hàng hóa sẽ được vận chuyển theo phương thức đã thỏa thuận trong hợp đồng: đường biển, đường hàng không, đường bộ hoặc đường sắt.

Thanh toán và hoàn tất hợp đồng

Doanh nghiệp nhận thanh toán từ khách hàng theo phương thức đã thỏa thuận (L/C, T/T, D/P...) và thực hiện các thủ tục kết toán hợp đồng xuất khẩu.

>> Tìm hiểu chi tiết Quy trình xuất khẩu hàng hoá

Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu

• Chính sách thương mại và pháp lý: Thuế xuất nhập khẩu, hạn ngạch thương mại, hiệp định thương mại tự do (FTA) là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu.
• Tỷ giá hối đoái và chi phí logistics: Biến động tỷ giá có thể làm thay đổi lợi nhuận của doanh nghiệp xuất khẩu. Ngoài ra, chi phí vận chuyển, kho bãi, bảo hiểm hàng hóa cũng là yếu tố quan trọng.
• Rào cản kỹ thuật và yêu cầu kiểm định: Một số quốc gia áp dụng các quy định nghiêm ngặt về tiêu chuẩn sản phẩm, kiểm định chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, gây khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu.

Xu hướng xuất khẩu hiện nay

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu ngày càng biến động, các doanh nghiệp xuất khẩu đang phải thích nghi với những thay đổi về chuỗi cung ứng, công nghệ và cách tiếp cận khách hàng. Những xu hướng mới không chỉ giúp tối ưu hóa hoạt động xuất khẩu mà còn mở ra nhiều cơ hội để doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Dưới đây là ba xu hướng quan trọng đang định hình ngành xuất khẩu:

• Sự chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu: Các doanh nghiệp đang tìm kiếm các thị trường sản xuất và xuất khẩu mới để giảm sự phụ thuộc vào một quốc gia hoặc khu vực nhất định (như Trung Quốc).
• Tác động của công nghệ trong xuất khẩu: Ứng dụng công nghệ số như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, Internet of Things (IoT) giúp tối ưu hóa quy trình xuất khẩu, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu suất.
• Xu hướng phát triển thương mại điện tử B2B: Các nền tảng thương mại điện tử B2B như Alibaba, Amazon Business đang trở thành kênh xuất khẩu quan trọng, giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng quốc tế dễ dàng hơn.

Lời kết

Xuất khẩu không chỉ là cơ hội để doanh nghiệp mở rộng thị trường mà còn là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế của một quốc gia. Tuy nhiên, để thành công trong lĩnh vực này, doanh nghiệp cần hiểu rõ các hình thức xuất khẩu, quy trình thực hiện, cũng như những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu.

Với sự phát triển của công nghệ và xu hướng toàn cầu hóa, doanh nghiệp cần nhanh chóng thích nghi với những thay đổi trong thương mại quốc tế để nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng cơ hội kinh doanh.

Hy vọng với những chia sẻ trên đây, các bạn trẻ mới vào nghề có thể hiểu rõ hơn xuất khẩu là gì để từ đó có cái nhìn chính xác hơn về công việc mình đang theo đuổi cũng như những gì mình sẽ phải làm trong thời gian tới.

Chúc bạn thành công!

Nếu bạn tìm thấy thông tin hữu ích trong bài viết này thì nhấp Like & Share để bạn bè cùng đọc nhé. Cám ơn bạn!

 

---

Chuyển từ Xuất khẩu là gì về Xuất nhập khẩu

Chuyển từ Xuất khẩu là gì về Trang chủ

 

---